Podczas tłumaczeń tłumacze napotykają na swej drodze wiele problemów i trudności głównie z powodu różnic w klasyfikacji oraz gramatyki języków, wyrażeń idiomatycznych, składni, czy retoryki która w języku arabskim, która jest nader bogata. Zdecydowana większość arabskiej leksyki posiada korzenie semickie, jednak wiele słów zapożyczono. Słowo "stół", można przetłumaczyć "مائدة, mā’ida", rdzeń jest pochodzenia semickiego. Można powiedzieć też "طاولة ,tāwla" z włoskiego tavola, z greckiego natomiast trapezium - "تربازة, tarabaza". Te przykłady pokazują, że język arabski jest bardzo rozbudowanym językiem, szczególnie leksykalnie, co stanowi częsty problem podczas tłumaczeń.
1. W przypadku retoryki arabskiej, która najwięcej problemów może sprawić w trakcie tłumaczeń literackich, wyróżniamy kilka pojęć m.in. المجاز, czyli metaforę.
Przykłady zdań:
يحث الاسلام على تحرير الرقاب.’
"Islam wpłynął na uwolnienie gardeł", co oznacza "Islam wpłynął na wolność słowa". Bez znajomości kontekstu religijnego, czy też kulturowego nie sposób przetłumaczyć to wyrażenie poprawnie.
هو كشف النقاب عن انه لا توجد اثار في هذه المدينة.
W tej frazie również użyto metafory. Dosłownie zdanie można przetłumaczyć "On odsłonił niqāb, że w tym mieście nie ma zabytków". Jednak to zdanie należy przetłumaczyć: "On odkrył (prawdę), że w tym mieście nie ma zabytków".
من هو الصحفي الذي فجر القنبلة سنة الماضية؟.
W trzecim zdaniu również łatwo o błąd. Tłumacząc dosłownie otrzymujemy zdanie "Kto jest tym dziennikarzem, który podpalił bombę w zeszłym roku?". Wyrażenie: فجر القنبلة "” w tym przypadku oznacza coś w rodzaju "dolać oliwy do ognia".
2. W terminologii medycznej często występują "kalki" z języka greckiego, np. gr. melaghkolia - ar. مالخوليا– pl. melancholia, lub z innych języków np. języka angielskiego - pancreas, ar. بنكرياس, pl- trzustka. Jednak istnieje również wiele różnic w terminologii, co może zmylić tłumacza np. w przypadku tłumaczenia słowa "flegma" -
gr. phlegma - ar. بلغم (balḡam) - pl. flegma
lub "krwotok"
gr. haimorrhagia - ar. - انفجار الدم - krwotok
lub "biopsja"
ang. biopsy - ar. فحص نسيج الجسد
3. Język arabski również jest bogaty w wyrażenia idiomatyczne, których raczej nie tłumaczy się dosłownie. W języku polskim często używa się wyrażenia - "skakać z radości", jednak nie użyjemy w tym przypadku czasownika - قفز ("qafaza" skakać), powiemy raczej "latać z radości", czyli يطير بالفرحة.
Inne przykłady:
- "spoliczkować kogoś" - أعطى، تلقّى صفعة, dosłownie - "dać komuś plaskacza",
- "jaki ojciec, taki syn" - هذا الولد من صلب ابيه, dosłownie - "ten chłopiec jest z kręgosłupa swego ojca",
- "zapisać kogoś na czarnej liście" - أسمه فى اللائحة السوداء ادرج, dosłownie - "umieścić czyjeś imię na czarnej liście".
4. Frazeologia języka arabskiego jest bardzo urozmaicona i ciężko odnaleźć dosłowne tłumaczenia, np. tak jest w przypadku słowa "nieustannie": ‘بلا كلل و ملل’ jest utartym wyrażeniem oznaczającym "bez zmęczenia i nudy", można jednak ten sam komunikat przekazać o wiele prościej, np. باستمرار, بالتتالي.
5. W języku arabskim występuje mnogość porównań, التشبيه które w języku polskim nie występują tak często i mogą być substytutem danego wyrażenia np. ‘ona ma piękne, czarne włosy’ możemy powiedzieć: ‘شعرها في السواد كالليل, jej włosy są czarne jak noc’, co w dosłownym tłumaczeniu mogłoby oznaczać, że jej włosy są brzydkie, wzorując się na wyrażeniu idiomatycznym z języka polskiego "brzydki jak noc".
6. Błędy leksykalne są również częste, szczególnie wśród osób uczących się języka arabskiego, np. z użyciem czasownika يدل على (świadczyć o czymś), który jest mylony z يدل الى (wskazywać coś):
؟ ارتفاع درجة الحرارة هل هو يدل
على الحمل
"Czy wzrost temperatury świadczy o ciąży?"
يدل الى دار الخراب.
"On wskazuje zdewastowany dom."
lub czasownik:قام ب , mylony jest z قام... على, np. mówimy قام بزيارة (odbyć wizytę),
ale:
قام البرهان او الدليل على..(przedstawić dowody na coś).
***
Nie masz jeszcze konta w naszym serwisie?
Załóż je za darmo i dodaj swoją ofertę tłumaczeń.